Dirkzwager legal & tax

Als Nederlandse ondernemers succesvol grensoverschrijdend zaken doen, dan is het vaak praktisch op een gegeven moment ook werknemers in Duitsland in dienst te nemen. Voor hen geldt dan Duits arbeidsrecht. Hoewel de Nederlandse werkgever van de nodige verschillen met het Nederlandse arbeidsrecht af weet, probeert hij vaak beide groepen werknemers in Nederland en Duitsland gelijk te behandelen. Dit is geen eenvoudige klus en vergt veel kennis van beide systemen. Ook wat betreft werktijden bestaan er namelijk de nodige verschillen in de wet- en regelgeving.

1 Werktijden – waar geregeld?
Voor de werknemers geldt altijd eerst in de arbeidsovereenkomst kijken, daarna in de cao en de wetgeving. Maar de werkgever, die normaliter een arbeidsovereenkomst aan de werknemer overhandigt, moet de inhoud daarvan natuurlijk eerst nog bepalen. Afspraken omtrent de werktijden kan hij met iedere werknemer in beginsel vrij treffen. Hierbij moet hij dan wel de regelingen uit een eventuele cao en de wetgeving naleven, waarvan hij niet ten nadele van de werknemer mag afwijken. Geldt er geen cao voor het bedrijf, dan hoeven alleen de wettelijke regelingen in acht worden genomen. Maximale werktijden en wettelijke pauzetijden vindt hij in het zogenaamde “Arbeitszeitgesetz (ArbZG)”. Het ArbZG is een wet met als doel bescherming van de gezondheid van de werknemer en bevat derhalve maximaal regelingen van dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse werktijden. De wetgever gaat uit van een dagelijkse werktijd van 8 uur. Er mogen ook 10 uur op een dag gewerkt worden, dan moet de werkgever de werktijd echter afzonderlijk registreren (hetzelfde geldt voor het werken op zon- en feestdagen). Tevens mag dit niet stelselmatig gebeuren, maar moet ervoor zorg gedragen worden dat er in een periode van 6 maanden, dan wel 24 weken niet meer dan 8 uur gemiddeld op een dag gewerkt wordt. Hierbij gaat de wetgever trouwens uit van een maximale werkweek van 48 uur, namelijk 6 werkdagen à 8 uur. Om de maximale werktijden niet stelselmatig te overschrijden moet de werkgever zo nodig ter compensatie vrije of kortere dagen aan de werknemer toekennen.
Van deze wetgeving mogen uitzonderingen worden gemaakt bijvoorbeeld in noodgevallen, maar ook in bepaalde branches (denk bijvoorbeeld aan de zorg), waar andere tijden gehandhaafd mogen worden.
Ook voor leidinggevende met posities met veel verantwoording mag hiervan worden afgeweken.

2 Pauzes
De wettelijke minimum pauzes (die dus in mindering worden gebracht op de werktijd) bedragen bij een werkdagen tussen 6 en 9 uur minimaal 30 minuten. Bij werkdagen van meer dan 9 uur minimaal 45 minuten. Hierbij geldt ook dat een werknemer niet langer dan 6 uur zonder pauze mag werken. Ook hier geldt dat er afhankelijk van de branche (denk aan zwaar werk) eventueel meer en/of regelmatiger pauzes moeten worden toegekend.

3 Woon-/werkverkeer als werktijd?
In beginsel is het woon-/werkverkeer geen werktijd, als de werknemer geacht wordt zijn werk in de ruimtes van de werkgever te verrichten. Oftewel als er geen afwijkende werkplek zoals een homeoffice overeen werd gekomen. Spreken de partijen echter af dat de werknemer vanuit een homeoffice werkt en moet hij (bijvoorbeeld voor een bespreking) naar de vestiging van zijn werkgever, dan hoort ook de reistijd bij de werktijd.

4 Wat geldt voor zakelijke reizen?
Wat betreft zakelijke reizen moet er worden gekeken naar het concrete geval. Reist de werknemer ’s ochtends naar het bedrijf en maakt vervolgens gebruik van een vervoermiddel van het bedrijf (bijvoorbeeld een bestelbus) om naar de plek te reizen waar hij zijn werk verricht (bijvoorbeeld bij een opdrachtgever) en gebeurt dit tijdens de werktijden, dan geldt voor de reistijd naar de werkplek, dat deze al werktijd is. Anders kan het zijn als de werknemer nog vóór begin van zijn werkdag naar een andere plek afreist (bijvoorbeeld voor een bespreking met een klant), dan kan deze reistijd onder omstandigheden niet als werktijd worden aangezien, maar valt in de privétijd van de werknemer. Dit kan al weer anders zijn als de werknemer de reistijd benut om zicht op de bespreking inhoudelijk voor te bereiden (bijvoorbeeld als hij met openbaar vervoer reist).
Wat betreft zakelijke reizen is het aan te raden in de arbeidsovereenkomst concrete afspraken te treffen, zodat een goed evenwicht wordt getroffen tussen de belangen van werkgever en werknemer.

5 Samenvattend
Voor de Nederlandse werkgever geldt, dat hij goed op de hoogte moet zijn van de Duitse wet- en regelgeving om de juiste afspraken in de arbeidsovereenkomst met werknemers in Duitsland te treffen. Om beide groepen werknemers in Duitsland en Nederland gelijk te behandelen zal hij zich een goed overzicht moeten verschaffen van een aantal aspecten zoals werktijd, vakantiedagen, reiskostenvergoeding en vergoeding van overuren.