VWGNijhof accountants en belastingadviseurs B.V.

Op 28 maart 2017 heeft de Eerste Kamer het initiatiefwetsvoorstel inzake beperking van de huwelijksgoederengemeenschap aangenomen. Wanneer twee mensen trouwen, ontstaat als hoofdregel nog wel een huwelijksgoederengemeenschap (gemeenschap van goederen). Maar de omvang van die gemeenschap omvat niet meer het totale vermogen van de echtgenoten. Uiteraard blijft het mogelijk om voor of tijdens het huwelijk de onderlinge financiële verhoudingen tussen de echtgenoten in huwelijkse voorwaarden vast te leggen.

Nieuwe huwelijken

Wanneer de wetswijziging precies ingaat, is nog niet bekend. De nieuwe regels gelden niet voor huwelijken die al zijn gesloten op het moment waarop de wetswijziging van kracht wordt. Daarvoor blijven de huidige regels van de huwelijksgoederengemeenschap van kracht. Als huwelijkse voorwaarden zijn gesloten, blijven die van kracht.

De regels van de huwelijksgoederengemeenschap zijn volledig van toepassing op het geregistreerd partnerschap. Omwille van de leesbaarheid hanteren wij in dit artikel alleen het begrip huwelijk.

Huwelijksgoederengemeenschap beperkt

Het ontstaan van gemeenschap van goederen blijft in Nederland de hoofdregel bij het sluiten van een huwelijk. Op dit moment omvat deze gemeenschap het totale vermogen van de echtgenoten. Tot de huwelijksgoederengemeenschap behoren, na ingang van de wetswijziging, niet meer de goederen die een echtgenoot:

• bij de aanvang van het huwelijk reeds bezit (behalve wanneer de echtgenoten dit goed samen bezitten);
• verkrijgt uit een erfenis;
• verkrijgt als gift (schenking).

Alle goederen die tijdens het huwelijk worden verkregen door één van de echtgenoten of door de echtgenoten samen, behoren tot de gemeenschap van goederen.

Insluitingsclausule

In testamenten en schenkingsakten worden op dit moment vaak zogeheten uitsluitingsclausules opgenomen. Deze clausules zorgen ervoor dat de erfenis of de gift/schenking niet gaat behoren tot de huidige of toekomstige (huwelijks)goederengemeenschap van de erfgenaam of begiftigde. Als het huwelijk onder het nieuwe regime is gesloten, is een uitsluitingsclausule niet nodig. De verkrijging uit de erfenis of de gift behoort dan immers op grond van de wet niet tot de gemeenschap van goederen. Desgewenst kan in het testament of de schenkingsakte worden bepaald dat de erfenis of gift wel tot de gemeenschap behoort. Dan is sprake van een insluitingsclausule.

Doordat de nieuwe regels rond de huwelijksgoederengemeenschap alleen van toepassing zijn op nieuwe huwelijken, blijven uitsluitingsclausules uiteraard nog steeds zinvol. Daarnaast kan een dergelijke clausule nodig zijn om de erfenis of schenking buiten een vermogensgemeenschap van ongehuwd samenwonenden te houden.

Onderneming

Op grond van de hiervoor geschetste regels kan de onderneming van één van de echtgenoten buiten de gemeenschap vallen. Dit ongeacht of dit betreft: een eenmanszaak, een participatie in een maatschap of vof, dan wel aandelen in een BV.

Tot de gemeenschap wordt dan gerekend een redelijke vergoeding voor de kennis, vaardigheden en arbeid die een echtgenoot voor die onderneming heeft aangewend. Dit geldt niet voor zover deze vergoeding al op andere  wijze ten bate van beide echtgenoten zijn gekomen.

Bewijs

Als geen van de echtgenoten kan bewijzen dat een goed van hem of haar is, wordt het geacht een gemeenschapsgoed te zijn. Dit vermoeden kan echter niet ten nadele van de schuldeisers van de echtgenoten werken.

Planning

De wijziging van de regels rond de huwelijksgoederengemeenschap zijn van belang voor diverse fiscale regelingen. Daarnaast heeft de wijziging gevolgen voor uw financiële en estate planning. Gelukkig niet voor bestaande huwelijken. Maar als u van plan bent om te gaan trouwen of geregistreerd partner te worden, is het zinvol om de gevolgen van de wetswijziging op een rij te (laten) zetten.